وی افزود: مشتری، بانک، فروشنده، قراداد هوشمند و ناظر شرعی بازیگران کلیدی این مدل هستند که هر کدام تعریف و وظیفه مشخصی دارند. به عنوان مثال بانک اسلامی نقش واسط شرعی را ایفا میکند و ناظر شرعی بالاترین مرجع تطبیق شرعی در این فرآیند است.
مدیرعامل بانک رفاه کارگران ادامه داد: قرارداد هوشمند یک قرارداد دیجیتال محسوب میشود که بر بستر بلاکچین مشتر شده است و وظیفه دارد تمام شروط توافق شده را به صورت خودکار و بدون دخالت انسانی اجرا کند.
به گفته وی، با توجه به اینکه این قرارداد بر بستر بلاکچین ثبت میشود، تمامی اطلاعات و تراکنشهای ثبت شده در این فرایند به صورت شفاف برای تمامی بازیگران قابل مشاهده است.
دکتر للـهگانی به مراحل اجرایی این مدل اشاره کرد و گفت: ابتدا درخواست مشتری ثبت و سپس اعتبارسنجی انجام میشود و در ادامه تعهدنامه اخذ و کالای مورد نظر خریداری و به مشتری فروخته میشود. در ادامه قرارداد اجرایی و پرداخت اقساط انجام و با پرداخت آخرین قسط مالکیت کالا از بانک به مشتری منتقل میشود و به این ترتیب فرایند این عقد خاتمه مییابد.
وی افزود: ناظر شرعی بر تمام مراحل این فرآیند به صورت مستمر نظارت دارد.
مدیرعامل بانک رفاه کارگران پیادهسازی موفق قراداد هوشمند در عقد مرابحه را مستلزم فراهم بودن زیرساختهای نهادی و چارچوبهای قانونی دقیق عنوان کرد و گفت: تدوین قوانین پشتیبان برای شناسایی قراداد هوشمند به عنوان ابزار حقوقی لازمالااجرا، پذیرش قضایی اسناد ثبت شده در بلاکچین و اصلاح قوانین بانکداری برای پذیرش تعامل دیجیتال با ناظر شرعی، الزامات قانونی این مدل هستند.
وی افزود: ایجاد نهاد ناظرشرعی دیجیتال، واحد استانداردسازی فقهی-فنی قرادادهای هوشمند، سامانه حل و فصل اختلاف فقهی و حقوقی و ایجاد پایگاه داده شرعی الزامات نهادی این مدل را تشکیل میدهند.
مدیرعامل بانک رفاه کارگران تاکید کرد: ترویج فرهنگ و آگاهیبخشی، حمایت مالی و سرمایهگذاری هدفمند، بومیسازی تجربیات جهانی، ارتقای زیرساختهای فناوری و توسعه چارچوبهای قانونی و فقهی ازجمله الزامات بهرهگیری کامل از ظرفیتهای قراردادهای هوشمند در نظام مالی اسلامی است.
دکتر للـهگانی پیشنهاد داد: "پلتفرم عقد مرابحه هوشمند" به صورت آزمایشی در شبکه بانکی کشور طراحی و پیادهسازی شود و سپس کارکرد تعامل میان بازیگران کلیدی در محیطی کنترل شده مورد ارزیابی قرار گیرد.
وی افزود: در گام بعدی ، پلتفرم مذکور قادر خواهد بود شناسایی چالشهای فقهی، حقوقی و فنی را در عمل ممکن کند و از این طریق زمینه را برای تدوین "دستورالعمل استاندارد مرابحه هوشمند" مهیا سازد.
مدیرعامل بانک رفاه کارگران در پایان خاطرنشان کرد: توسعه و بهکارگیری مدل "مرابحه پروژهای یا اعتبار برای پروژه" با بهرهگیری از فناوریهایی همچون قرارداد هوشمند میتواند کاربرد عقد مرابحه را از سطح خرد به طرحها و پروژههای کلان گسترش داده و با نرخ سود ثابت، اجرای آن را برای تامین مالی طرحهای اقتصادی مناسبتر سازد.