اقتصاد مقاومتی تنها راه درمان اقتصاد ایران است

نقدینه- وزیر سابق امور اقتصادی و دارایی با بیان این نکته که ما از لحاظ نظری در اقتصاد جهان حرف برای گفتن داریم اما متاسفانه در اجرا مشکل داریم و هماهنگی های لازم در این زمینه وجود ندارد.

به گزارش پایگاه خبری نقدینه، داوود دانش جعفری در هشتمین همایش اقتصاد مقاومتی با محور " نگاهی به اقتصاد ایران در چارچوب اقتصاد مقاومتی" در دانشگاه خاتم که به همت انجمن مدیریت ایران برگزار شد، تاکید کرد: ما از لحاظ نظری و برنامه ریزی از کشوری مثل ترکیه یا چین کم نداریم ولی بزرگ ترین مشکل ما در اجرا است.

وی با پذیرش ضعف های دوران مسوولیت خود در وزارت اقتصاد، تصریح کرد: این ضعف ها را می پذیرم اما باید بدانیم که تصمیم گیری ها زمانی موفق خواهد بود که همه تصمیم گیران، بر آن تصمیمات اجماع نظر داشته باشند و ایجاد این اجماع خیلی سخت است که متاسفانه در زمان وزارت بنده، وجود نداشت.

وی مقاومت را به معنای استعداد بازیابی و برگشت به وضعیت عادی پس از مواجهه با ضربه تعریف کرد و اظهار داشت: در مباحث روانشناسی، مقاومت به حالتی گفته می شود که اشخاص پس از مواجهه با ضربات روحی و روانی، دچار افسردگی نشوند و به راحتی روحیه خود را بازسازی کنند.

رییس کمیسیون نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام در عین حال مقاومتی را از دیدگاه مهندسی مواد، حالتی خواند که مواد و مصالح پس از این که تحت فشار قرار گرفتند خواص فیزیکی یا شکل ظاهری خود را از دست ندهند به عبارت دیگر، قبل از حالت گسیختگی، اشیا مقاوم هستند.

وی به تعریف مقاومت از دید مهندسی سیستم نیز اشاره کرد و افزود: از این دیدگاه نیز سیستم مقاوم به سیستمی گفته می شود که وقتی یک جزء از سیستم از کار افتاد، کل سیستم که به صورت شبکه ای کار می کند، دچار آسیب نشود و خسارت، تنها به جزء آسیب دیده برسد.

وی مقاومت در بخش سلامت را هم این گونه تعریف کرد که بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، بخش سلامت مقاوم یعنی این که یک کشور تا چه حد در برابر بیماری های ناشناخته و جدید یا اپیدمی های قابل پیش بینی قادر است از خود واکنش مناسب نشان دهد و برای تهدیدهای سلامت، راه حل مناسب پیدا کند.

دانش جعفری در نهایت در تعریف مقاومت اقتصادی یا اقتصاد مقاومتی گفت: این عبارت به معنای آن است که اقتصاد چگونه در مقابل ضربه های پیش بینی نشده یا قابل پیش بینی از خود مقاومت نشان می دهد.

به گفته وی، در یک اقتصاد مقاوم در صورتی که ضربه ای وارد شود به سرعت عکس العمل مناسب تدارک دیده می شود و بازگشت به حالت قبل از وقوع ضربه عملی می شود.

وزیر سابق اقتصاد، رویکردهای برآورد احتمال وقوع ضربه و تقویت مقاومت را شامل رویکرد مدیریت ریسک و رویکرد مهندسی مقاومت خواند و اظهار داشت: در رویکرد مدیریت ریسک سعی می شود که احتمال وقوع ضربه به حداقل برسد ولی در رویکرد مهندسی مقاومت، با توجه به این که احتمال وقوع ضربه از قبل قابل پیش بینی بوده است می توان از طریق تقویت مقاومت، خسارت ناشی از وقوع ضربه را به حداقل رساند.

وی به عوامل موثر در میزان مقاومت در اقتصاد اشاره کرد و گفت: ساختار اقتصاد، میزان انعطاف پذیری و پیش بینی تدابیر لازم برای مواجه با شوک های ناگهانی، تنوع در صادرات، درس گرفتن از تجارت گذشته، حکمروایی موثر، افزایش مشارکت، ایجاد ذخایر استراتژیک، ایجاد زیرساخت های مناسب در کشور برای به حداقل رساندن خسارت ناشی از ضربه، آموزش مقاومت فردی در سطح جامعه و طراحی شبکه ای سیستم از جمله این عوامل است.

دانش جعفری با اشاره به مفهوم عملیاتی اقتصاد مقاومتی، اظهار داشت: از این دید، اقتصاد مقاومتی ایجاد یک نهاد مناسب است که آسیب پذیری ها یا خطرپذیری های اقتصاد ایران را در برابر ضربه های داخلی و خارجی به حداقل برساند و زمینه را برای رسیدن به پیشرفت های پایدار اقتصادی فراهم کند.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، قلمرو اقتصاد مقاومتی در ایران را شامل شناسایی حوزه های خطرپذیر اقتصاد ایران، مدیریت ریسک های تهدیدکننده اقتصاد ایران، مقاوم سازی اقتصاد ایران در مقابل ضربه های پیش بینی نشده یا قابل وقوع بر اساس سوابق قبلی، خواند و ادامه داد: برخی از ضربه ها مانند جنگ به صورت ناگهانی یا غیرقابل پیش بینی وارد می شوند و برخی ضربه ها نیز مانند خشکسالی قابل پیش بینی اند.

وی با بیان این نکته که اقتصادهایی که نوسانات آنها کمتر است بیشتر قابل اتکا و قابل پیش بینی هستند، تصریح کرد: آمار و نمودارها نشان می دهد که اقتصاد ایران خیلی نوسان دارد و قابل اطمینان نیست.

دانش جعفری، ناهمواری های اقتصاد ایران را برشمرد و گفت: بسیاری از شاخص های اقتصادی در ایران در مقایسه با کشوری مانند ترکیه، دارای نوسانات شدیدی است که این امر، اقتصاد ایران را غیرقابل اتکا و پیش بینی می کند.

به گفته وی، این نوسانات شدید، می تواند منشاء شوک و ضربه به اقتصاد ایران باشد که باید فکری اساسی به حال آن کرد.

رییس کمیسیون نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین صادرات و واردات ایران را دارای نوسانات شدید ذکر کرد و یادآور شد: درآمدهای دولت نیز از این قضیه مستثنی نیست و در تحریم، شوک ناشی از کاهش درآمدهای دولت شدیدتر از شوکی بود که بخش خصوصی احساس کرد زیرا بخش خصوصی مساله را مدیریت کرد اما دولت نمی توانست هزینه ها را کنترل کند در حالی که درآمدهایش نوسان شدید داشت.

وی خطرپذیری های اقتصاد ایران را شامل وابستگی درآمد دولت به نفت، وابستگی واردات ایران به نفت، ساختار تجارت خارجی ایران، رشد بالای نقدینگی و تورم، کاهش اشتغال ، افزایش نرخ ارز در اقتصاد، نظام مالی در ایران، نوسانات رشد اقتصادی و افزایش مخارج دولت خواند و گفت: از سال های گذشته، درصد بالایی از درآمدهای دولت به صادرات نفت وابسته بوده که در نتیجه، هرگونه تحریم خرید نفت یا کاهش قیمت جهانی آن، موجب آسیب پذیری درآمدهای دولت می شود و این خود منشاء بسیاری از شوک ها و ضربه ها به اقتصاد ایران است.

دانش جعفری، درآمدهای دولت را شامل مالیات های مستقیم، مالیات های غیرمستقیم و درآمدهای ناشی از مالکیت های دولتی مثل نفت و معادن ذکر کرد و گفت: در کشوری مانند ترکیه وابستگی به درآمدهای ناشی از مالکیت دولتی در سال 2012، 17.4 درصد و در ایران 65 درصد بوده است ضمن این که در ترکیه 56 درصد از درآمدهای دولت، از محل مالیات بر مصرف کالا و خدمات به دست آمده که این رقم در ایران تنها 3.7 درصد اعلام شده که اکنون با احتساب مالیات بر ارزش افزوده به 18 درصد رسیده است.

به اعتقاد دانش جعفری، برای کاهش وابستگی به نفت باید در پی ایجاد درآمدهای متنوع باشیم.

وی با تاکید بر این نکته که درآمد نفتی در اقتصاد ایران تامین کننده بخش عمده درآمد دولت و بخش عمده ارز مورد نیاز واردات کشور است، یادآور شد: واردات و صادرات ایران ضربه پذیر است چون اکثر صادرات و واردات ما مختص به چند کشور است و هرگونه اختلال در روابط بین ایران و این کشورها می تواند در این فرآیندها اخلال ایجاد کند.

وزیر سابق اقتصاد گفت: باید سبد صادرات و واردات کشور را متنوع تر کنیم و به جای این که بیش از 60 درصد آن مربوط به 5 کشور باشد این تعداد کشور را به 10 تا 15 کشور افزایش دهیم.

وی تاکید کرد: از نگاه اقتصاد مقاومتی، باید صادرات و واردات را متنوع کنیم تا به شوک و ضربه تبدیل نشود به عبارت دیگر، صاادرات و واردات باثبات، مستلزم داشتن سبد متنوع است تا تحت تاثیر نوسانات قرار نگیرد.

دانش جعفری به آثار منفی تورم در اقتصاد کشور اشاره کرد و افزود: افزایش هزینه طرح های سرمایه گذاری خصوصی و دولتی، افزایش شکاف فقیر و غنی، کاهش نرخ سود حقیقی، افزایش نرخ ارز، اختلالات در تصمیمات سرمایه گذاری و اختلال در تخصیص بهینه منابع از جمله این آثار منفی است.

به گفته وی، ایران تا سال 92 جزو کشورهای دارای نرخ تورم بالا است و اکنون نیز نرخ تورم متوسط دهه اخیر، بالای 18 درصد است که جزو کشورهای با نرخ تورم بالا به حساب می آید.

رییس کمیسیون نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: اقتصاد ایران از محل تورم، ضربه های زیادی خورده است که باید راهکاری اساسی برای آن اندیشید.

دانش جعفری خطرپذیری کاهش اشتغال در اقتصاد ایران را هم ناشی از افزایش صادرات همراه با افزایش درآمد نفتی و ثابت نگه داشتن نرخ اسمی ارز قبل از اجرای تشدید تحریم خواند و گفت: با وجود تورم بالا در داخل و ثبات نسبی قیمت ارز، تولید بسیاری از محصولات در ایران به صرفه نخواهد بود و در نتیجه آن تولیدکنندگان به فعالیت مونتاژ روی می آورند.

وی درباره خطرپذیری افزایش نرخ ارز در اقتصاد ایران هم اظهارداشت: نرخ ارز باید به صورت عملیاتی و با تنظیم عرضه و تقاضا و نه به صورت دستوری، تعیین شود.

وزیر پیشین اقتصاد به کاهش کارآیی نظام مالی ایران هم اشاره کرد و افزود: نظام تامین مالی در ایران بانک محور است و پس از بروز ضربات مختلف به سیستم بانکی به ویژه در سال های اخیر، کارایی نظام مالی کاهش یافته و منابع دولتی و خارجی پس از تشدید تحریم ها دچار کاهش شده است بنابراین نظام تامین مالی در ایران به ویژه در سال های اخیر دچار مشکلات جدی شده است.

دانش جعفری با بیان این نکته که رشد اقتصادی کشور در سال های گذشته نوسانات شدیدی داشته که فقط هم مربوط به تحریم نیست، اظهار داشت: متوسط رشد اقتصادی ایران در سال های اخیر 4.8 درصد بوده است که اگر این رشد را به صورت هموار و مستمر داشتیم بسیار بهتر از نوسانات شدید آن در سال های مختلف بود.

وی درباره خطرپذیری های افزایش مخارج دولت هم گفت: درآمدهای دولت، درآمدهای باثباتی نیست و شوک هایی را به اقتصاد ایران وارد می کند که باید فکری به حال این معضل کرد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اضافه کرد: در حوزه های دیگر هم مثل بحران های زیست محیطی و صندوق های بازنشستگی و تامین اجتماعی خطرپذیری هایی داریم ولی این موضوع به معنای آن نیست که اقتصاد ایران غیرقابل درمان است. اقتصاد کشور قابل درمان است ولی باید نگرش داشته باشیم و آن نگرش، اقتصاد مقاومتی است.

وی با تاکید بر این نکته که جاهایی را که منشاء خطر و ریسک است باید شناسایی و برای آن راهکار پیدا کنیم یادآور شد: وجود نگرش اقتصاد مقاومتی به ما کمک می کند که در آینده اقتصاد بهتری داشته باشیم.

مجید قاسمی، رییس دانشگاه خاتم:

هرکدام از ما می توانیم در جایگاه خود، پرچمدار اقتصاد مقاومتی باشیم

مجید قاسمی، رییس دانشگاه خاتم و رییس انجمن مدیریت ایران هم در سخنان کوتاهی، اقتصاد مقاومتی را به معنای اصلاح اقتصاد و حرکت به اتکای مردم و آحاد جامعه خواند و اظهار داشت: توسعه یک امر قلب افزاری و مغزافزاری است نه سخت افزاری.

وی با بیان این نکته که ما باید به اندازه مصرف و حتی بیشتر از آن تولید و بخشی از آن را پس انداز کنیم، افزود: ما در ایران اقدامات زیادی می توانیم انجام دهیم زیرا این کشور پر از استعدادهای خلاق و توانمند است.

مدیرعامل بانک پاسارگاد تاکید کرد: ایران کشوری ثروتمند است ولی نباید در پی این باشیم که کسی از بیرون، گره از مشکلات ما باز کند. هرکدام از ما می توانیم در جایگاه خود، پرچمدار اقتصاد مقاومتی باشیم.

وی اضافه کرد: امانتی را که خداوند به عنوان عمر، صحت و سلامتی به ما ارزانی کرده است باید شاکر باشیم و نقش خود را در قالب آن تعریف کنیم.

رییس دانشگاه خاتم با تاکید بر این نکته که اقتصاد مقاومتی دارد مظلوم واقع می شود، تصریح کرد: متاسفانه درک درستی از اقتصاد مقاومتی در سطوح مختلف اجرایی کشور وجود ندارد و دانشگاه خاتم و انجمن مدیریت ایران با کمک سلسله همایش هایی در این زمینه سعی در این دارند که این فضای غبارآلود را شفاف کنند.

قاسمی از ساخت 7 هزار تخت بیمارستانی در کشور با مشارکت بانک پاسارگاد خبر داد و گفت: این کار، کار سنگینی است که حداقل 7 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری لازم دارد و قرار است تا 5 سال آینده عملیاتی شود.

وی البته از وجود موانع و چالش های زیادی بر سر راه انجام این کار بزرگ و ملی خبر داد و اظهار امیدواری کرد که با رفع این موانع، این طرح که طرحی در راستای اقتصاد مقاومتی است جامعه عمل بپوشد.

https://naghdineh.ir/page/17708/

لینک مطلب :