تأکید بر وحدت رویه در پرداخت تسهیلات مضاربه
به گزارش بانک مرکزی، دریافت بازخوردها نشان می‌دهد که تاکنون رویکردهای متفاوتی در اعطای این تسهیلات وجود داشته است. از این رو، بانک‌ها باید علاوه بر پرداخت صحیح سرمایه مضاربه، بر بازگشت منابع و اجرای دقیق قراردادها نیز نظارت داشته باشند.
الزام به ارائه اسناد معتبر
طبق ضوابط ابلاغی، سرمایه مضاربه در حوزه بازرگانی داخلی صرفاً باید در مقابل اسناد رسمی از جمله پیش‌فاکتور معتبر، حواله یا بارنامه پرداخت شود. همچنین عامل موظف است حداکثر ظرف مدت ۳۰ روز، مدارک خرید و تحویل کالا را به بانک ارائه کند.
ثبت جزئیات معاملات در قرارداد
بانک مرکزی تأکید کرده است که نوع فعالیت تجاری و کالای مورد معامله باید به طور شفاف در قرارداد مضاربه قید شود. این موضوع به منظور افزایش شفافیت، کاهش ریسک انحراف منابع و حمایت از سلامت شبکه بانکی الزامی است.
نظارت مستمر واحدهای بانکی
در پایان این بخشنامه آمده است که واحدهای ذی‌ربط بانک‌ها باید به طور مداوم بر اجرای صحیح مقررات مضاربه نظارت کنند تا از انحراف احتمالی سرمایه جلوگیری شود.
وام مضاربه چیست؟
به گزارش بنکر، وام مضاربه در واقع نوعی تسهیلات بانکی اسلامی است که بر پایه عقد مضاربه در فقه تعریف می‌شود. در این نوع قرارداد:
- بانک (مالک سرمایه) سرمایه لازم برای انجام یک فعالیت تجاری را در اختیار متقاضی قرار می‌دهد.
- متقاضی (عامل) با آن سرمایه فعالیت اقتصادی یا تجاری مشخصی انجام می‌دهد.
- سود حاصل از فعالیت، طبق نسبتی که در قرارداد تعیین شده، بین بانک و عامل تقسیم می‌شود.
نکته مهم این است که:
- اگر فعالیت زیان بدهد و عامل تقصیری نداشته باشد، بانک (مالک سرمایه) ضرر را می‌پذیرد.
- اما اگر زیان ناشی از تقصیر، قصور یا تخلف عامل باشد، جبران خسارت بر عهده اوست.
- بانک معمولاً برای اطمینان، اسناد معتبر خرید و فروش (مثل فاکتور یا بارنامه) را مطالبه می‌کند.